مجمع عمومی چیست؟ انواع مجامع عمومی کدامند؟

مجمع عمومی عبارت است از اجتماع سهامداران شرکت‌های سهامی به منظور تصمیم‌گیری در خصوص مسائل مهمی چون چگونگی فعالیت، تعیین مقررات و روش اداره و انحلال این شرکت‌ها. حد نصاب صاحبان سهام حاضر در مجمع عمومی و مجموع تعداد آراء مورد نیاز جهت اتخاذ تصمیمات مهم در این مجامع، در اساسنامه شرکت‌های سهامی تعیین می‌شود. مگر در مواقعی که تکلیف خاصی برای آن از سوی قانون در نظر گرفته شده باشد.

مجمع عمومی از مهمترین ارکان شرکت سهامی و در حقیقت مرکز قدرت آن محسوب می‌شود. این مجمع تنها مجرایی است که سهامداران می‌توانند از طریق آن با استفاده از حق رأی خود در روند اداره شرکت اعمال نظر کنند. مجامع در شرکت‌های سهامی قابلیت برگزاری در سه شکل مجمع عمومی مؤسس، مجمع عمومی عادی و مجمع عمومی فوق العاده را دارند که در ادامه به بررسی تعریف و ضرورت برگزاری هر یک از این مجامع خواهیم پرداخت.

مجمع عمومی مؤسس پیش از تأسیس شرکت‌های سهامی و با حضور تمامی سرمایه گذاران، یعنی مؤسسین و پذیره‌نویسان تشکیل می‌شود. در این مجمع هر سهم دارای یک حق رأی می‌باشد. در شرکت های سهامی عام، تشکیل مجمع عمومی مؤسس الزامی است؛ اما در شرکت های سهامی خاص، این امر الزامی ندارد. حدنصاب تشکیل مجمع عمومی مؤسس بدین صورت است که می‌بایست دست‌کم تأمین‌کنندگان نیمی از سرمایه شرکت در آن حضور به هم رسانند.

اگر اکثریت مورد نظر حاصل نشود، تا دو نوبت دیگر نیز امکان تشکیل مجمع عمومی مؤسس برای شرکت مزبور وجود خواهد داشت. لازم به ذکر است که دست‌کم ۲۰ روز پیش از برگزاری هر یک از این نوبت‌ها، آگهی دعوت آن می‌بایست در روزنانه کثیرالانتشاری که در اعلامیه پذیره‌نویسی تعیین شده، منتشر شود.

نوبت‌های دوم و سوم زمانی رسمیت خواهند داشت که دست‌کم تأمین‌کنندگانِ ثلث سرمایه شرکت در آن حاضر شده و تصمیمات نیز با کسب اکثریت دو ثلث از آراء حاضرین، اتخاذ خواهد شد. با تشکیل جلسه، حضار نسبت به انتخاب یک رئیس سنی از میان خود مبادرت می‌نمایند. لازم به ذکر است که در صورت عدم حصول حد نصاب در نوبت سوم، مؤسسین شرکت سهامی عدم تأسیس شرکت را اعلام خواهند کرد.

در شرکت‌های سهامی، تمامی شرکاء می‌بایست در جریان تصمیم‌های اتخاذ شده توسط مدیران قرار گیرند. تمامی سهامداران نیز تمایل به کسب اطلاع از امور کلی شرکت و اعمال نظر در این خصوص دارند. تنها پل ارتباطی میان شرکاء و سهامداران شرکت، مجامع عمومی عادی و فوق العاده است.

مجمع عمومی عادی از مهمترین انواع مجامع به لحاظ کاربرد بوده که دست‌کم می‌بایست یک بار در سال برگزار شود. شرکت سهامی مجاز به برگزاری چندین مجمع عمومی عادی در سال نیز می‌باشد اما در هر حال زمان تشکیل آن می‌بایست در اساسنامه شرکت قید گردد تا سهامداران از آن مطلع شده و خود را برای حضور در آن آماده کنند.زمان برگزاری مجمع عمومی عادی ممکن است دقیقأ و یا به صورت یک بازه زمانی در اساسنامه ذکر شود. اما در هر حال حداکثر تا چهار ماه پس از پایان سال مالی شرکت، می‌بایست مجمع عمومی عادی آن برگزار شود.

به هنگام برگزاری مجمع عمومی عادی، می‌بایست هیئت مدیره از طریق انتشار آگهی در روزنامه کثیرالانتشاری که بدین منظور تعیین شده است، نسبت به دعوت سهامداران اقدام نماید. لازم به ذکر است که از زمان انتشار دعوت‌نامه تا برگزاری مجمع، نمی‌بایست کمتر از ده روز و بیشتر از چهل روز فاصله زمانی بیفتد. اگر هیئت مدیره در موعد مقرر اقدام به دعوت سهامداران نکند، بازرس یا بازرسان می‌بایست شخصأ اقدام به این امر نمایند.

در غیر این صورت، سهامدارانی که مالک بیش از یک پنجم سهام شرکت هستند، می‌توانند نسبت به دعوت سایر سهامداران اقدام کنند. چنانچه در اولین دعوت، حدنصاب سهامداران که برابر با نیمی از آنها است حاصل نشود، جلسه بعدی با حضور هر تعداد از آنان رسمیت داشته و حق رأی هر سهامدار به نسبت تعداد سهام آن خواهد بود. موارد مطرح شده در مجمع عمومی عادی با کسب اکثریت به علاوه یک آراء حضار به تصویب خواهد رسید.

در مواقعی که امور فوق العاده‌ای در شرکت رخ دهد که نه مربوط به تأسیس شرکت و نه مربوط به امور جاری آن باشد، برگزاری مجمع عمومی فوق العاده ضرورت می‌یابد. به عنوان مثال، در مقاله “انواع افزایش سرمایه” اشاره شد که شرکت‌ها به هنگام افزایش سرمایه، می‌بایست این امر را در مجمع عمومی فوق العاده به رأی‌گیری سهامداران بگذارند. حضور بیش از نیمی از سهامداران دارای حق رأی به منظور تشکیل مجمع عمومی فوق العاده ضروری است.

چنانچه در اولین دعوت، تعداد حاضرین به حدنصاب نرسد، می‌بایست دعوت دوم از سهامداران به عمل آید که با حضور بیش از ثلث آنها، جلسه رسمیت پیدا خواهد کرد. اگر در دعوت دوم نیز تعداد حضار به حدنصاب نرسد، موضوع موقتاً منتفی خواهد شد. در صورت تشکیل مجمع در هر یک از دو نوبت فوق، تصمیمات و پیشنهادات با کسب دو ثلث از آراء حضار، تصویب شده و رسمیت خواهد یافت.