سهام جایزه چیست؟

سهام جایزه سهامی است که برای دریافت آن در بورس نیازی به پرداخت پول ندارید و به دارندگان کنونی سهام یک شرکت به صورت رایگان تعلق می‌گیرد. این سهام که مشمول مالیات نیست، ماحصل افزایش سرمایه شرکت‌ها است و در میان سهامداران بازار بورس از محبوبیت بسیار زیادی برخوردار است. به منظور آشنایی کامل با این موضوع و سایر مفاهیم مربوطه پیشنهاد میکنیم در دوره تحلیل بنیادی ره‌آورد آکادمی شرکت نمایید.

سهام جایزه به صورت رایگان و بدون پرداخت هیچ مبلغی تنها به دارندگان سهام یک شرکت تعلق می‌گیرد. یعنی شما برای اضافه شدن سهام جایزه به سبد دارایی خود در بورس، پولی پرداخت نمی‌کنید و این سهم از سوی شرکتی که سهامدار کنونی آن هستید، به سبد معاملات شما اضافه می‌شود.

همان‌طور که در مقاله «افزایش سرمایه چیست؟» بیان کردیم، سهام جایزه سهامی است که شرکت پس از تصویب افزایش سرمایه از محل سود انباشته و افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها در مجمع عمومی فوق‌العاده، به سهامداران فعلی خود تخصیص می‌دهد. از آنجا که سهامداران بدون پرداخت مبلغی مشمول دریافت سهام جدید می‌شوند، به آن «سهام جایزه» گفته می‌شود.

پس از افزایش سرمایه از محل سود انباشته و همچنین، افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها که سهام جایزه به سهامداران تعلق می‌گیرد، قیمت هر سهم متناسب با تعداد سهام جایزه، به گونه‌ای تعدیل می‌شود که ارزش دارایی سهامداران ثابت بماند. بر همین اساس، قیمت تئوریک هر سهم پس از افزایش سرمایه و بازگشایی نماد و همچنین، تعداد سهام هر یک از سهامداران با توجه به فرمول‌های زیر قابل محاسبه است

به عنوان مثال، تصور کنید قیمت پایانی سهام شرکتی قبل از افزایش سرمایه از محل سود انباشته ۱۰۰۰ تومان باشد. این شرکت تصمیم می‌گیرد که ٪۱۰۰ افزایش سرمایه دهد. در این صورت، تعداد سهم سهامداران آن نماد ۲ برابر و قیمت تئوریک هر سهم در روز بازگشایی ۵۰۰ تومان خواهد شد. لازم به ذکر است که پس از بازگشایی سهم، فرایند عرضه و تقاضا منجر به مغایرت قیمت واقعی با قیمت تئوریک آن سهم خواهد شد.

برای اطلاع از افزایش سرمایه نمادهای پرتفوی خود، کافی است به وبسایت ره‌آورد مراجعه کرده و در کادر جستجوی بالای صفحه، نام نماد مدنظر خود را تایپ کرده و جستجو کنید. در این صورت، به صفحه نماد مربوطه هدایت می‌شوید و می‌توانید با کلیک بر روی تب گزارشات و انتخاب گزینه «اطلاعیه» از منوی بازشده، تمامی اطلاعیه‌های مربوط به افزایش آن شرکت را مشاهده کنید.

همچنین، اگر بخواهید از وضعیت تمامی شرکت‌هایی که افزایش سرمایه داده‌اند مطلع شوید، می‌توانید پس از ورود به سایت ره‌آورد، از نوار بالای صفحه، بر روی تب «اطلاعیه کدال» کلیک کنید. در این صورت، می‌توانید آگهی مربوطه را با تیتر افزایش سرمایه مشاهده کنید.

همان‌طور که در مقالات قبل بیان کردیم، انواع روش‌های افزایش سرمایه عبارتند از : افزایش سرمایه از محل‌ سود انباشته، افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و وصول مطالبات، افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها و افزایش سرمایه از محل صرف سهام. از میان این روش‌ها، شرکت‌های سهامی به هنگام افزایش سرمایه از محل سود انباشته یا افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌های خود، امکان پرداخت سهام جایزه به سهامداران خود را خواهندداشت.

زمانی که افزایش سرمایه یک شرکت در مرجع ثبت شرکت‌ها ثبت شود، سهام جایزه نیز به پورتفوی سهامداران اضافه خواهدشد. معمولا ۲ ماه پس از ثبت آگهی افزایش سرمایه، سهام جایزه به پرتفوی سهامداران اضافه شده و معامله آن نیز امکان‌پذیر خواهدبود. در غیر این صورت، مدت‌ زمان اضافه‌ شدن سهام جایزه به پورتفوی، به میزان افزایش سرمایه بستگی دارد که در این مورد، با دو حالت به شرح زیر مواجه هستیم :

زمانی که میزان افزایش سرمایه شرکت کمتر از ٪۲۰۰ باشد، حداکثر ۲ روز کاری پس از افشای تصمیمات مجمع، نماد سهم بازگشایی شده و معاملات آن قابل انجام خواهدبود.

زمانی که میزان افزایش سرمایه شرکت بیشتر از ٪۲۰۰ باشد، بین ۲ تا ۴ ماه پس از افشای تصمیمات مجمع، نماد سهم بازگشایی شده و معاملات آن قابل انجام خواهدبود.

نکته‌ای که سهامداران می‌بایست مدنظر قرار دهند، این است که ۲ روز کاری قبل از برگزاری مجمع عمومی فوق‌العاده افزایش سرمایه، نماد معاملاتی شرکت متوقف می‌شود. پس از انتشار گزارش در سامانه کدال، مجدداً نماد مربوطه در بورس قابل معامله خواهد شد.

زمانی شما می‌توانید سهام جایزه خود را بفروشید که به‌ حساب کاربری شما اضافه شده‌باشد. همان‌طور که گفته شد، بعد از اعمال افزایش سرمایه و ثبت گزارش آن بر روی سامانه کدال، امکان فروش سهام جایزه همانند سهم‌های دیگر فراهم خواهدشد. عموماً بین ۲ الی ۴ ماه طول می‌کشد تا سهام جایزه به پورتفوی همه سهامداران اضافه شود و سپس، ۲ یا ۳ هفته بعد نیز سهام جایزه قابل‌ فروش خواهد بود.

سهام جایزه در میان سهامدارن از محبوبیت زیادی برخوردار است؛ زیرا سهامداران بدون پرداخت مبلغ اضافه، صاحب تعداد سهام بیشتری می‌شوند. بنابراین، شرکت‌های سهامی دارای مجوز فعالیت در بورس نیز با علم به این موضوع، به جای تقسیم سود نقدی در میان سهامداران خود، اقدام به پرداخت سود از طریق توزیع سهام جایزه می‌کنند.

بنابراین، شرکت‌ها در برخی مقاطع، از توزیع سهام جایزه در میان سهامداران کنونی خود سود می‌برند و می‌توانند از این طربق، سرمایه‌گذاران بیشتری جذب کنند. در حقیقت، تخصیص سهام جایزه به سهامداران یک شرکت، سرمایه آن شرکت را افزایش می‌دهد اما دارایی خالص آن را افزایش نمی‌دهد.

سهام جایزه تنها به آن دسته از سهامداران تعلق می‌گیرد که در تاریخ برگزاری مجمع عمومی فوق العاده مبنی بر تصویب افزایش سرمایه، سهامدار شرکت باشند. بنابراین، به فعالان بازار سرمایه توصیه می‌شود که در صورت تمایل به فروش هر یک از سهام خود، حداقل یک عدد از آن سهم را در پرتفوی خود نگه دارید تا در زمان برگزاری مجمع عمومی فوق‌العاده مربوط به افزایش سرمایه آن شرکت، سهامدار آن محسوب شوید و بتوانید از سهام جایزه بهره ببرید.

برخلاف سهام حق تقدم که پس از افزایش سرمایه، سهامداران می‌بایست نسبت به فروش یا واریز وجه آن جهت تبدیل‌ شدن به سهام عادی تصمیم‌گیری و اقدام کنند، تبدیل سهم جایزه به سهم عادی نیاز به اقدام خاصی ندارد.

نماد سهام جایزه با نماد سهام اصلی تفاوتی ندارد و در صورتی‌ که پیش از توقف سهم برای افزایش سرمایه سهامدار شرکت بوده‌باشید، مشمول دریافت سهام جایزه خواهیدشد و بدون نیاز به هیچ اقدامی و پرداخت هیچ مبلغی، این سهام به پورتفوی شما اضافه خواهدشد.

سهام جایزه سهامی است که شرکت‌های سهامی فعال در بورس پس افزایش سرمایه از محل سود انباشته و افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌های خود، امکان پرداخت آن به سهامداران خود را خواهندداشت. نماد سهام جایزه با نماد سهام اصلی تفاوتی ندارد و بدون نیاز به هیچ اقدامی، این سهام به پورتفوی سهامداران اضافه خواهدشد. هنگامی که یک شرکت به سهامداران خود سهام جایزه پرداخت می‌کند، در حقیقت سرمایه آن شرکت افزایش پیدا می‌کند بدون اینکه دارایی خالص آن افزایش یابد. برای آشنایی بیشتر با این مفاهیم پیشنهاد میکنیم مقاله آموزش تحلیل بنیادی را مطالعه نمایید.