ارز دیجیتال چیست؟ [انواع،کاربردها و مزایای کریپتوکارنسی ها]

افزایش تعداد سرمایه‌گذاران حوزه کریپتوکارنسی منجر به نوسان همه روزه قیمت ارزهای دیجیتال شده‌است. ارز دیجیتال (Cryptocurrency) شکل خاصی از پول دیجیتال است که بر پایه تکنولوژی رمزنگاری ایجاد شده‌است. بیشتر ارزهای دیجیتال برای بهره‌مند شدن از ویژگی‌های اساسی مانند غیرمتمرکز بودن، شفافیت و تغییرناپذیر بودن، از بلاک‌چین (Blockchain) استفاده می‌کنند. به منظور آشنایی کامل با این مفاهیم پیشنهاد میکنیم در دوره ارز دیجیتال ره‌آورد آکادمی شرکت نمایید.

ماهیت غیرمتمرکز ارزهای دیجیتال به این معنی است که هیچ نهاد، گروه یا سازمانی بر آنها نظارت ندارد. کریپتوکارنسی‌ها را می‌توان به صورت مستقیم و بدون نیاز به افتتاح حساب بانکی، استفاده از خدمات بانک‌ها یا هر سازمان واسطه‌ دیگری در اینترنت، به شخص دیگری واگذار کرد.

رمزارزها پول‌هایی هستند که با سازوکارهای مختلفی ایجاد و توزیع می‌شوند. فرایند تولید برخی از ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین با ماینینگ انجام می‌شود و برای تعدادی دیگر از آنها، تمامی سکه‌ ها از قبل به صورت استخراج‌شده در شبکه قرار می‌گیرند.

پیش از ورود به حوزه کریپتوکارنسی‌ها، آموزش ارز دیجیتال ضرورت دارد. زیرا از آنجایی که دامنه نوسان قیمتی ارزهای دیجیتال در طول روز نامحدود است، فعالیت در این حوزه بدون کسب دانش کافی می‌تواند منجر به زیان مالی شدید در معامله‌گران این حوزه شود.‌ .

کاربرد ارزهای دیجیتال صرفاً در حوزه‌های آنلاین و بر بستر اینترنت است و ماهیت فیزیکی ندارند. هدف آن، ایجاد ارزهای متن‌باز و غیرمتمرکز است که در سرتاسر جهان بتوان از آنها استفاده کرد.

از علم رمزنگاری برای نخستین بار در جنگ جهانی دوم به‌منظور انتقال پیام‌های نظامی استفاده شد، اما رفته‌رفته این رمزنگاری در عرصه‌های دیگر نیز کاربرد پیدا کرد. David Chaum دانشمند آمریکایی برای نخستین بار از واژه ارز دیجیتال استفاده کرد و بعد از آن، متخصصان به این مفهوم توجه بیشتری کردند.

برخی ویژگی‌های منحصر به فرد ارزهای دیجیتال، سبب ایجاد تمایز آنها با پول‌ معمولی شده است. البته تمام این ویژگی‌ها در همه ارزهای دیجیتال وجود ندارد و می‌توان استثنائاتی را نیز مشاهده کرد.

اولین ویژگی ارزهای دیجیتال غیرقابل برگشت بودن تراکنش‌هاست. اگر انتقال ارز دیجیتالی را انجام دهید و تراکنش شما تأیید شود، دیگر نمی‌توانید آن را برگردانید و این کار تنها در صورتی امکان‌پذیر خواهد بود که گیرنده مایل به انجام این کار باشد. اما اگر شما به اشتباه پولی را به حساب شخصی دیگر انتقال داده باشید، در نهایت با پیگیری قضایی می‌توانید آن را پس بگیرید.

دومین ویژگی منحصربه‌فرد ارزهای دیجیتال، ناشناس بودن آنهاست. آدرس کیف پول‌های ارزهای دیجیتال که همان نقش شماره کارت یا شماره حساب را در حساب‌های بانکی دارند، شامل اطلاعات هویتی شما نمی‌شود. این آدرس‌ها که از رشته عبارات حروف و اعداد تشکیل شده‌اند را تنها با بررسی تاریخچه تراکنش‌ها و تحلیل‌های عمیق می‌توان به هویت افراد پیوند زد.

ارزهای دیجیتال به دو دسته بیت کوین و آلت کوین تقسیم‌بندی می‌شوند.

بیت کوین اولین ارز دیجیتالی است که در سال ۲۰۰۹ توسط فردی به نام ساتوشی ناکاموتو که تاکنون هویتش مشخص نشده توسعه یافت و امروزه از آن به‌عنوان پادشاه ارزهای دیجیتال یاد می‌کنند.

به تمامی ارزهای دیجیتالی که بعد از بیت کوین به وجود آمده‌اند، آلت کوین گفته می‌شود. اما آلت کوین‌ها نیز خود به دو بخش «توکن» و «کوین» تقسیم می‌شوند.

کوین : کوین‌ها در واقع خود نیز به دو بخش تقسیم می‌شوند؛ بخش اول کوین‌هایی که فورکی از بیت‌کوین هستند و بر بستر بلاک‌چین بیت کوین فعالیت می‌کنند. مانند دوج کوین، بیت کوین کش و لایت کوین. بخش دوم، کوین‌هایی که خود دارای بلاک چین اختصاصی هستند. مانند اتریوم و مونرو.

توکن : توکن : توکن‌ها بلاک چین اختصاصی خود را ندارند و بر بستر بلاک چین‌های دیگر، مثل اتریوم توسعه داده شده‌اند. توکن‌ها به دو دسته مثلی و غیرمثلی (NFT) تقسیم می‌شوند. برخی از توکن‌ها پس از اینکه بر روی بلاک‌چینی گسترش یافته و تکمیل شدند، روی بلاک ‌چین خودشان منتشر می‌شوند.

بیت کوین نوعی ارز دیجیتال است که با رسیدن قیمت بیت کوین به ۱۳ هزار دلار در اوایل سال ۲۰۱۸، به شهرت و شکوفایی زیادی رسید.

بیت کوین، ترکیبی بود از خلاقیت، پشت سر گذاشتن موانع قانونی و کنار زدن واسطه‌ها در امور مالی و بانکی مختلف که تراکنش‌های مالی را در سطحی بین‌المللی مقدور می‌ساخت. به همین خاطر، در مدت کوتاه ظهورش توانست توجه زیادی را به سمت خود جلب کند.

اتریوم نسل دوم ارزهای دیجیتال است. این ارز تازه نفس، با هدف هوشمندسازی فرایندها و ایجاد فضایی برای اجرای برنامه‌های غیرمتمرکز و خودکار، ایجاد شد. اتریوم در تاریخ ۳۰ جولای ۲۰۱۵ و به سرپرستی جوان ۲۳ ساله روسی به نام «ویتالیک بوترین» پا به عرصه ارزهای دیجیتال گذاشت. قیمت اتریوم در سایت ره‌آورد قابل مشاهده است.

ارز دیجیتال تتر با نماد اختصاری USDT یک استیبل کوین است. قیمت تتر همیشه ثابت است. ارزش تتر همیشه وابسته به قیمت دلار آمریکا است. از اصلی‌ترین کاربردهای تتر می‌توان به انتقال راحت آن در بین صرافی‌ها و کیف‌پول‌ها اشاره کرد. این رمزارز همچنین دارایی‌های شما را در برابر نوسانات بازار ارزهای دیجیتال در امان نگه می‌دارد.

ارز دیجیتال ترون با نشانه اختصاری TRX، ارز داخلی بلاک چین ترون است. این ارز دیجیتال یک پلتفرم غیرمتمرکز مبتنی بر بلاک چین است که هدف آن ایجاد یک شبکه جهانی اشتراک‌گذاری مطالب رایگان در حوزه سرگرمی است. ارز دیجیتال رسمی ترون، ترونیکس نام دارد.

ترون از تکنولوژی بلاک چین به عنوان بستری برای توسعه بازار جهانی استفاده می‌کند که این شامل دنیای سرگرمی، رسانه و انواع محتواست. این بدان معناست که سازمان‌های مرکزی فعلی اینترنت (که واسطه‌ای برای سازندگان نیز به حساب می‌آیند) از این حلقه خارج می‌شوند.

با مشاهده قیمت دوج کوین با نماد اختصاری DOGE و قیمت لحظه‌ای ۰.۵۳ سنت، ملاحظه می‌کنید که این ارز دیجیتال در رتبه‌ی پنجم بازار کریپتوکارنسی قرار گرفته‌است. این ارز دیجیتال در اواخر سال ۲۰۱۳ توسط بیلی مارکوس از IBM و جکسون پالمر از ادوبی و با هدف ایجاد یک رمزارز همتا به همتا برای انتقال دارایی به وجود آمد.

شاید در اوایل کار کسی انتظار شناخته شدن این رمزارز را نداشت، اما برخی از افراد شناخته‌شده همچون ایلان ماسک با حمایت‌های خود از این رمزارز آن را روز‌به‌روز بیشتر مطرح‌ کردند.

ارزهای دیجیتال به دلیل بازار پرنوسان‌شان، فناوری که در آن‌ها به کار رفته و همچنین ایده‌های آزادی‌خواهانه‌ای که دارند، به سرعت بین مردم به محبوبیت بالایی دست یافتند. بازار ارزهای دیجیتال به دلیل نوپایی آن‌ها، نوسانات زیادی دارد و ممکن است در یک روز قیمت یکی از آنها تا چندصد درصد رشد کرده و یا چند ده درصد ریزش کند.

فناوری به کار رفته در ارزهای دیجیتال با به کارگیری علم رمزنگاری که پایه آن ریاضیات است، امکان تقلب را از افراد می‌گیرد و سیستم‌های پرداختی را در جهت راستگویی تشویق می‌کند. علاوه‌ بر این، جنبه آزادی‌خواهانه و کنار گذاشتن واسطه‌ها باعث شده تا افرادی که نسبت به سیستم‌های مالی سنتی بدبین بودند نیز به سمت ارزهای دیجیتال متمایل شوند.

هدف رمزارزها در ابتدای فعالیت، تسهیل پرداخت‌‌های اینترنتی بود و این ارزها مانند پول‌‌های واقعی در معاملات مالی مورد استفاده قرار گرفتند. در حال حاضر نیز بسیاری از سایت‌های بزرگ دنیا، اپلیکیشن‌‌های موبایلی، آنلاین‌شاپ‌ها و فروشگاه‌های معتبر، امکان خرید و فروش اینترنتی با ارزهای دیجیتال را به روش‌‌های پرداخت خود اضافه کرده‌اند.

یکی از مهم ترین ویژگی‌های ارزهای دیجیتال، شناخته شدن آنها در سطح بین‌المللی است. از آنجایی که این ارزها متعلق به کشورهای خاصی نیستند، به صورت یک واحد پول بین‌المللی تبدیل شناخته شده‌اند که این امکان را فراهم می‌کنند که بتوان با استفاده از کریپتوکارنسی‌ها از هر نقطه از جهان با نقاط دیگر معاملات مالی انجام داد.

رمزارزها برخلاف پول های واقعی وجود خارجی ندارند و چون مبتنی بر پول های فیزیکی نیستند، بهترین انتخاب برای معاملاتی با ارزش بالا و حجم سنگین پول هستند. در بسیاری از معاملات سنگین که هزینه جابجایی پول‌های فیزیکی زیاد است، ارزهای دیجیتال به راحتی می‌توانند جایگزین پول‌های فیزیکی شوند.

همه افراد به دنبال ره‌های متنوع و جدیدی برای سرمایه‌گذاری هستند. امروزه در دنیا ارزهای دیجیتال مختلفی روی کار آمده‌اند و استقبال سرمایه‌گذاران از این بازار مالی و ورود پول‌های هنگفت به این بازار مالی، باعث جذاب شدن آن برای سرمایه گذاران خرد شده‌است. همچنین، افزایش تعداد سرمایه‌گذاران در این بازار مالی منجر به نوسان همه روزه ارزش کریپتوکارنسی‌ها شده‌است.

یکی از مهم‌ترین کاربردهای ارز دیجیتال، دور زدن تحریم‌‌ها است. رمز ارزها برای هریک از کشورها در سرتاسر جهان می‌تواند یک عامل در دور زدن تحریم‌ها به شمار آید.

مراحل فرآیند استخراج ارز دیجیتال به شرح زیر است :

مرحله ۱ : یک کاربر از طریق کریپتوکارنسی‌های موجود در کیف پول خود تراکنشی را انجام می‌دهد و سعی می‌کند تا ارز دیجیتال یا توکن مدنظر خود را به شخص دیگری ارسال کند.

مرحله ۲ : این تراکنش از طریق برنامه‌ کیف پول پخش می‌شود و در آن لحظه منتظر می‌ماند تا توسط یک ماینر، روی این بلاک چین انتخاب شود. تا زمانی که ماینری آن را انتخاب نکرده است، این تراکنش در «استخر تراکنش‌های تأیید نشده» معلق می‌ماند.

مرحله ۳ : ماینرهای موجود در شبکه تراکنش‌ها را از این استخرها انتخاب کرده و آنها را به شکل یک «بلاک» درمی‌آورند. یک بلاک در اصل شامل مجموعه‌ای از تراکنش‌ها به‌علاوه‌ی برخی اطلاعات اضافی دیگر مانند امضای دیجیتال، زمان‌سنج و غیره است.

هر ماینر، بلاک تراکنش‌های خود را ایجاد می‌کند و چندین ماینر می‌توانند تراکنش مشابهی را انتخاب کنند که در بلاک آنها گنجانده شود.

مرحله ۴ : ماینرها با انتخاب تراکنش‌ها و افزودن آنها به بلاک خود، بلاکی از تراکنش‌ها را ایجاد می‌کنند. آنها در بلاک‌چین برای اضافه کردن این بلاک از تراکنش‌ها به یک امضا نیاز دارند. این امضا که به آن اثبات کار یا «proof of work» نیز گفته می‌شود، با حل یک مسئله‌ بسیار پیچیده‌ ریاضی ساخته شده و برای هر بلاک از تراکنش‌ها منحصر به فرد است. هر بلاک یک مسئله‌ ریاضی متفاوت دارد.

بنابراین، هر ماینر روی یک مسئله متفاوت و مختص به بلاک خود، کار خواهد کرد. حل کردن هرکدام از این مسائل به اندازه‌ای دشوار است که برای حل آن باید از قدرت محاسباتی بالا و برق بسیار زیادی استفاده شود. این فرایند ماینینگ خوانده می‌شود.

مرحله ۵ : در گام بعدی استخراج ارز دیجیتال، باید بگوییم ماینری که بتواند اولین امضای واجد شرایط را برای بلاک خود پیدا کند، این بلاک و امضای آن را برای سایر ماینرها منتشر خواهد کرد.

مرحله ۶ : اکنون باید سایر ماینرها صحت امضا را با استفاده از داده‌های بلاک پخش شده، تأیید کرده و بررسی کنند که آیا هش خروجی با امضای موجود مطابقت دارد یا خیر. در صورت تطابق، سایر ماینرها اعتبار آن را تأیید می‌کنند و این بلاک می‌تواند به بلاک‌چین اضافه شده و به تمام نودهای دیگر در شبکه فرستاده شود.

نودهای دیگر نیز این بلاک را می‌پذیرند و تا زمانی که تراکنش‌های موجود در بلاک به‌درستی با ترازهای کیف پول فعلی در آن مقطع زمانی مطابقت داشته باشند، آن را در داده‌های تراکنش خود ذخیره می‌کنند.

مرحله ۷ : بعد از اینکه یک بلاک به زنجیره اضافه شد، هر بلاک دیگری که پس ‌از آن اضافه می‌شود، «تأییدیه» برای آن بلاک به‌حساب می‌آید. دلیل اینکه به آن تأییدیه گفته می‌شود، این است که هر بار که بلاک دیگری پس‌ازآن افزوده شود، بلاک چین مجددا در خصوص تاریخچه تراکنش به‌طور کامل به اجماع می‌رسد.

هرچه تراکنش شما تأییدیه بیشتری بگیرد، تغییر آن برای هکرها بسیار سخت‌تر خواهد بود. پس از اینکه یک بلاک جدید به بلاک‌چین اضافه شد، تمام ماینرها باید مجددا از مرحله سوم شروع کنند و یک بلاک جدید از تراکنش‌ها را تشکیل دهند.

ارزهای دیجیتال به عنوان اختراعی جانبی در حین کار کردن روی پروژه پول دیجیتالی به وجود آمدند. این پروژه به دنبال تولید روشی بود که طی آن در بسترهای دیجیتالی، امکان تبادل و تراکنش مالی مقدور شود اما این سیستم، سیستمی متمرکز بود. در‌ حالی‌ که بیت‌ کوین و انواع ارز دیجیتال در بستری کاملا غیرمتمرکز قابل‌استفاده هستند.

از مزایای سیستم و شبکه غیرمتمرکز می‌توان به این موضوع اشاره کرد که تمام تراکنش‌ها در بستر بلاک‌چین و شبکه‌ای که کریپتوکارنسی ها در آن رد و بدل می‌شوند مانند یک دفتر کل حسابداری بسیار بزرگ است. در این دفتر کل بزرگ، تمام تراکنش‌هایی که از سوی کاربران صورت می‌گیرد، کاملا در شبکه ثبت می‌شود و همه از آن مطلع می‌شوند.

در این صورت، امکان ایجاد تغییر در اطلاعات ثبت‌شده در سیستم و دستکاری آنها وجود نخواهد داشت. هر تراکنش جدیدی که قرار است در سیستم به ثبت برسد باید مورد تأیید تمام کاربرانی باشد که در شبکه بلاک‌چین و شبکه‌های مشابه آن با عنوان گره یا نود شناخته می‌شوند.

ارزهای دیجیتال پروتکل‌های رمزگذاری‌شده طراحی شده‌اند و هدف‌ از استخراج آنها، کاهش تقلب و ممانعت از جعل و کلاه‌برداری است. به دلیل امنیت بالای رمزارزها، کاربردهای گسترده و نوسان قیمتی بالای آنها در طول روز، اگر شخصی به مبحث کریپتوکارنسی مسلط باشد، با سرمایه‌گذاری در این حوزه امکان کسب سود بالایی خواهد داشت.