بلاک چین چیست و چه کاربردهایی دارد؟

بلاک چین فناوری است که بیشتر رمزارزها قدرت خود را از آن می‌گیرند. تا حدی که بعضی از افراد به‌اشتباه کلمه بلاک چین را به‌جای رمزارز استفاده می‌کنند.

البته واقعیت آن است که رمزارزها باعث شدند بلاک چین تا این حد سر زبان‌‌ها بیفتد. چون در حالی که بلاک چین در سال ۱۹۹۰ توسعه پیدا کرد، ولی تا سال ۲۰۰۹ که بیت کوین متولد شود، هیچ مورد استفاده‌ای نداشت. در آن زمان هم خیلی‌ها فکر می‌کردند بلاک چین فقط می‌تواند برای توسعه ارزهای دیجیتال مورد استفاده قرار بگیرد. در حالی که عده‌ای اعتقاد داشتند استفاده‌های بلاک چین خیلی فراتر از رمزارزها خواهد بود. در واقعیت هم پیش‌بینی گروه دوم صحیح‌تر از آب درآمد. به منظور درک کامل کلیه این مفاهیم پیشنهاد میکنیم در دوره ارز دیجیتال ره‌آورد آکادمی شرکت نمایید.

در این مطلب ابتدا به این موضوع می‌پردازیم که بلاک چین به‌زبان ساده چیست و بعد کاربردهای آن را بررسی می‌کنیم.

بلاک چین چیست؟

«بلاک چین به زنجیره‌ای از بلوک‌ها گفته می‌شود که اطلاعاتی را در بر دارند.»

البته احتمالاً وقتی در عنوانِ این قسمت عبارتِ “به‌زبان ساده” را دیدید، انتظار نداشتید که با چنین تعریفی مواجه شوید! پس آن را ساده‌تر بیان می‌کنیم:

بلاک چین در فارسی به «زنجیره بلوکی» ترجمه می‌شود. در عمل هم دقیقاً با چنین معنایی مواجه هستیم. فناوری بلاک چین حاوی بلوک‌هایی است که به هم متصل هستند. هرکدام از این بلوک‌ها حاوی اطلاعاتی هستند که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت. بلاک چین سیستمی برای ثبت اطلاعات و گزارش‌ها است.

اما اگر بخواهید از تفاوتش با بقیه سیستم‌ها بدانید، نکته‌اش این است که امکان هَک، حذف یا دستکاری اطلاعات ثبت‌شده روی بلاک چین تقریباً وجود ندارد. بهتر است بگوییم آنقدر سخت است که کمتر کسی به فکر هک آن می‌افتد!

بلاک‌ چین این میزان از امنیت را از دو طریق به‌دست می‌آورد:

Hashing و Proof of Work

هشینگ (Hashing)

هَش تابعی است که ورودی حروف و اعداد را می‌گیرد و آن را به یک خروجی رمزگذاری‌شده با طولی ثابت تبدیل می‌کند. هش درواقع پایه و اساس شبکه بلاک چین است. به زبان ساده، هشینگ با استفاده از یک تابع ریاضی مقداری را به مقدار دیگر تبدیل می‌کند.

اما فقط هشینگ برای ایجاد امنیت در شبکه بلاک چین کافی نیست. بلکه بار اصلی امنیت را فرآیند اثبات انجام کار (Proof of Work) به‌دوش می‌کشد.

اثبات انجام کار (Proof of work)

اثبات انجام کار، الگوریتم اجماع اثبات کار، Proof of Work، PoW. به هر کدام از این عبارات که برخوردید با یک معنی مواجه هستید.

در هر شبکه بلاک چینی یک دفتر کل وجود دارد. این دفتر کل نه در دست یک نفر و نه در دست یک سازمان به‌خصوص است. بلکه به‌صورت توزیع‌شده بین همه افرادِ آن شبکه توزیع شده‌است. یعنی اطلاعات، همه تراکنش‌ها در بلاک چین در اختیار تمامی کاربران شبکه قرار دارد. به همین دلیل برای تغییر اطلاعات تراکنش‌ها یا اضافه کردن تراکنش‌های جدید، به اجماع کاربران نیاز است.

وقتی کاربران درباره درست بودن اطلاعات اضافه شده به شبکه هم‌نظر باشند آن تراکنش تأیید می‌شود. طبیعتاً اعضای این شبکه همدیگر را نمی‌شناسند و در عمل دستکاری شبکه غیرممکن می‌شود. بنابراین فرآیند اجماع یا PoW امنیت شبکه بلاک چین را تضمین می‌کند.

پس می‌توان گفت که با استفاده از رمزنگاری و همینطور توزیع داده‌ها، امکان هَک، حذف و دستکاری اطلاعات ثبت‌شده، تقریباً از بین می‌رود.

اساس کار بلاک چین چیست؟

هر بلاک از سه بخش تشکیل شده است:

Data
Hash
Hash of Previous Block

برچسب ها: ربات آربیتراژ و ربات آربیتراژ قطعا سودده و ثبت نام ربات آربیتراژ و سفارش ساخت ربات فارکس و ساخت ربات معامله گر بورس و ساخت ربات معاملاتی و طراحی ربات تریدر و ربات فارکس رایگان و برنامه نویسی ربات فارکس و آموزش ساخت اکسپرت فارکس و ساخت ربات معامله گر با پایتون و دانلود ربات معامله گر فارکس و خرید ربات تریدر فارکس و ربات فارکس خودکار و ربات معامله گر بورس رایگان و آموزش ساخت ربات معامله گر فارکس و دانلود ربات معامله گر بورس ایران و ربات معامله گر آلپاری و ربات فارکس برای اندروید و ربات سود ده فارکس و ربات سود ده بورس ایران و اکسپرت سود ده فارکس و اکسپرت سود ده بورس ایران

دیتا (Data)

دیتا همان اطلاعاتی است که روی هر کدام از بلاک‌ها ذخیره می‌شود. مثلاً اگر بلاک چین یک ارز دیجیتال را در نظر بگیریم، اطلاعات مربوط به خرید و فروش آنها روی بلاک‌ها ذخیره می‌شود.

هش (Hash)

هشینگ فرآیندی است که در آن خروجی‌هایی با اندازه ثابت، از ورودی‌های متغیر به‌وجود می‌آید. هشینگ باعث می‌شود بلاک چین به سطح قابل قبولی از یکپارچگی و امنیت داده‌ها برسد و تا زمانی که ورودی بلاک‌ها تغییر نکند، الگوریتم‌ها هشینگ همان خروجی را تولید می‌کنند.

هش بلاک قبل (Hash of Previous Block)

در هر بلوک، نه‌تنها اطلاعات بلوک فعلی نگهداری می‌شود، بلکه اطلاعات بلوک قبلی هم حفظ می‌شود. هش بلوک قبلی را به‌نام (Pre-Hash) می‌شناسند.

اما شاید این سؤال برایتان به‌وجود بیاید که پس برای اولین بلاک چه اتفاقی می‌افتد؟

در بلوک اول خبری از اطلاعات بلوک قبل وجود ندارد. چون اساساً بلوک قبلی در کار نیست. اولین بلوک هر بلاکچین به‌نام Genesis شناخته می‌شود و فقط اطلاعات مربوط به خودش را ذخیره می‌کند.

بلاک چین چه مشکلی را حل می‌کند؟

در مورد اینکه بلاک چین چگونه کار می‌کند صحبت کردیم. در اینجا به حوزه‌هایی که بلاک چین در آنها کاربرد دارد اشاره می‌کنیم. بلاک چین روشی قابل اعتماد برای ذخیره‌ اطلاعات درباره انواع تراکنش‌ها است و در حوزه‌های مختلفی کاربرد دارد. در اینجا به چند مورد از مهمترین این حوزه‌ها اشاره می‌کنیم. البته مسلماً کاربردهای بلاک چین فقط به مواردی که اینجا ذکر می‌کنیم خلاصه نمی‌شود.

بلاک چین در خدمات مالی

حتماً تا امروز از خدمات بانکی استفاده کرده‌اید و می‌دانید که اگر کار بانکی شما کمی پیچیده‌تر از یک کارت به کارت ساده باشد نیاز دارید که در ساعات اداری آن را انجام دهید. شبکه بلاک چین پنجشنبه و جمعه و بین‌التعطیلین نمی‌شناسد! تراکنش‌های مالی روی بلاک چین در تمام لحظات قابل انجام هستند.

مثلاً اگر شما بخواهید مقداری بیت‌کوین را به حساب کسی منتقل کنید، نیازی ندارید که تا صبح فردا صبر کنید یا اگر مبلغ آن زیاد باشد نیازی نیست منتظر مأمور کِلِر در بانک بمانید. بلکه تراکنش تقریباً در لحظه انجام می‌شود. ضمن آنکه اگر بلاک چین در شبکه بانکی همه‌گیر شود مجموع کارمزد هزینه‌های کارمزد هم به‌شکل چشمگیری کم می‌شود.

بلاک چین در خدمات سلامت و درمان

شاید برایتان پیش آمده باشد که وقتی از یک پزشک به پزشکی دیگر مراجعه می‌کنید، خیلی از مدارک پزشکی سابق شما یا گم شده‌اند یا از نظر پزشک دوم مورد پذیرش نیستند. به‌کمک بلاک چین مؤسسات درمانی می‌توانند شیوه ذخیره‌سازی سوابق بیماران را بازتعریف کنند. این فناوری می‌تواند اطلاعات را به‌گونه‌ای رمزگذاری کند که فقط دردسترس اشخاص خاصی قرار بگیرند.

بلاک چین در رأی‌گیری

عدم امکان تغییر سابقه تراکنش‌ها، امنیت جمعی، عدم ردیابی کاربران و دستیابی به اطلاعات افراد و… مزایایی است که خیلی‌ها به امکان انجام رأی‌گیری‌های سالم‌تر و سریع‌تر از طریق بلاک چین در آینده امیدوار کرده است.

بلاک چین در ارزهای دیجیتال

مفهوم بلاک چین به ارزهای دیجیتال گره خورده است. تا جایی‌که خیلی‌ها به‌غلط این دو مفهوم را یکی می‌دانند. درحال‌حاضر بلاک چین بستر مهمترین ارزهای دیجیتال مثل بیت‌کوین و اتریوم را فراهم کرده است. تا قبل از به‌وجود آمدن ارزهای دیجیتال، کنترل تقریباً تمام ارزهای دنیا در اختیار بانک‌های مرکزی کشورهای مختلف بود.

بلاک چین به رمزارزها امکان می‌دهد که بدون نیاز به مرکز اعتباری خاصی، فعالیت کند. درنتیجه، نه‌تنها خطراتی مثل ورشکستگی بانک یا لو رفتن اطلاعات مالی کاربران، از بین می‌رود، بلکه کارمزد تراکنش‌ها و پردازش‌های مالی هم به‌شدت کاهش می‌یابد.

بلاک چین در قراردادهای هوشمند

قراردادهای هوشمند که این روزها خیلی سر زبان‌ها افتاده‌اند یکی از کاربردهای دیگر بلاک چین است. این قراردادها کدهایی هستند که به‌وسیله آنها مفاد یک قرارداد انجام می‌شوند.

قراردادهی هوشمند نخستین بار، در سال ۱۹۹۶ توسط نیک زابو (Nick Szabo) که یک متخصص کامپیوتر و رمزنگار بود، مطرح شد. او چندین مقاله در این زمینه نوشت و مفهوم مدنظرش را بهبود بخشید. ولی عملاً تا سال ۲۰۰۹ این قراردادها مورد استفاده قرار نگرفتند.

از قراردادهای هوشمند زمانی استفاده شد که زمینه آن فراهم شده بود و آن وقتی بود که بیت کوین و بلاک چین ظهور کرده بودند.

بیایید یک مثال از این نوع قراردادها را در صنعت بیمه بررسی کنیم:

یک قرارداد هوشمند بیمه می‌تواند به‌این‌صورت باشد که تا زمان نیاز طرفین قرارداد باز بماند. سپس، وجوه بیمه برای کسانی که حائز شرایط استفاده از بیمه هستند آزاد می‌شود. به این روش لزوم برقراری ارتباط با افراد و گروه‌های بیمه را از بین می‌رود.

اینها تنها چند مورد از کاربردهای بلاک چین هستند. از تکنولوژی بلاک چین می‌توان در بازی‌های ویدئویی، بازار سرمایه، دادوستد، رسانه، انرژی، ثبت احوال، کلان داده‌ها، مالیات و بسیاری از حوزه‌های دیگر هم استفاده کرد.

آیا بلاک چین همان بیت‌کوین است؟

بلاک چین به‌اختصار با BC و بیت‌کوین به‌اختصار با BTC نمایش داده می‌شود. ولی شما با خواندن سطور بالا حتماً می‌دانید که بلاک چین به‌هیچ‌وجه همان بیت‌کوین نیست. بلکه بیت‌کوین از فناوری بلاک چین استفاده می‌کند.

جمع‌بندی:

ایده اولیه بلاک چین در ابتدای دهه نود میلادی مطرح شد. ولی عملاً تا سال ۲۰۰۹ که بیت کوین ظهور کند استفاده چندانی از آن نمی‌شد. اساس کار بلاک چین زنجیره‌ای از بلوک‌هاست که هرکدام اطلاعاتی را در بر می‌گیرند و به‌کمک هشینگ و فرآیند اثبات انجام کار امنیت و کارایی بالایی دارند. از بلاک چین می‌تواند در حوزه‌های مختلفی مثل ارزهای دیجیتال، قراردادهای هوشمند، خدماتی مالی، خدمات درمانی، رأی‌گیری، کلان‌داده‌ها و بسیاری از حوزه‌های دیگر استفاده کرد.