نسبت P/E چیست؟

فرمول و محاسبات نسبت P/E

تحلیلگران و سرمایه‌گذاران برای این‌که ملاحظه کنند آیا قیمت با سود پیش‌بینی شده پوشش داده می‌شود یا خیر از فرمول زیر استفاده می‌کنند:

سود هر سهم / ارزش بازاری سهم = نسبت P/E

برای تعیین مقدار P/E، باید قیمت سهام فعلی را بر سود هر سهم (EPS) تقسیم کرد. با ورود به هر وب‌سایت مالی می‌توان ارزش روز سهام (P) را پیدا کرد که این ارزش به طور مشخص نشان‌دهنده رقمی است که سرمایه‌گذاران در حال حاضر باید برای سهام بپردازند، در حالی که EPS با پیچیدگی بیشتری همراه است.

تماس و واتس آپ اکسپرت سفارشی: ۰۷۷۳۳۴۳۳۲۱۱ – ۰۹۹۲۹۱۶۹۳۰۷

برچسب ها: سفارش ساخت ربات فارکس و ساخت ربات معامله گر بورس و ساخت ربات معاملاتی و طراحی ربات تریدر و ربات فارکس رایگان و برنامه نویسی ربات فارکس و آموزش ساخت اکسپرت فارکس و ساخت ربات معامله گر با پایتون و دانلود ربات معامله گر فارکس و خرید ربات تریدر فارکس و ربات فارکس خودکار و ربات معامله گر بورس رایگان و آموزش ساخت ربات معامله گر فارکس و دانلود ربات معامله گر بورس ایران و ربات معامله گر آلپاری و ربات فارکس برای اندروید و طراحی ربات متاتریدر و برنامه نویسی ربات متاتریدر و طراحی ربات فارکس و برنامه نویسی ربات فارکس

EPS دو شکل اصلی دارد. اولین نوع آن با علامت «TTM» کلمه اختصاری «وال‌استریت» (Wallstreet) برای «دوازده ماه گذشته» است. این عدد، وضعیت عملکرد شرکت را در دوازده ماه گذشته نشان می‌دهد. نوع دوم آن در گزارشات منتشر شده خود شرکت و اغلب همراه با راهنمای EPS  یافت می‌شود که برآورد خوش‌بینانه شرکت از درآمد آتی آن به شمار می‌آید.

گاهی، تحلیلگران با افق دید بلندمدت معیارهای P/E ۱۰ یا P/E ۳۰ را در نظر می‌گیرند که به ترتیب متوسط درآمد ۱۰ یا ۳۰ سال گذشته هستند. این معیارها اغلب هنگام اندازه‌گیری ارزش کلی شاخص سهام همانند «S&P ۵۰۰» مورد استفاده قرار می‌گیرند، زیرا این اندازه‌گیری‌های طولانی مدت می‌توانند تغییرات چرخه تجاری را جبران کنند.

نسبت P/E چیست؟

نسبت P/E فوروارد

بسته به استفاده هریک از این دو نوع EPS می‌توان نسبت P/E را به دو گونه کلی P/E فوروارد و  P/E پسرو تقسیم‌بندی کرد. نوع سوم و البته کمتر متداول P/E نیز وجود دارد که از جمع مبلغ واقعی سود دو فصل گذشته با مبلغ برآورد شده دو فصل آینده استفاده می‌کند.

P/E فوروارد (یا پیشرو) به جای استفاده از ارقام نهایی، از راهنمای درآمد آتی کمک می‌گیرد. این شاخص که در برخی موارد، «قیمت برآورد شده درآمدها» (Estimated Price to Earnings) نامیده می‌شود، برای مقایسه سود فعلی با درآمد آینده مناسب است و کمک می‌کند تا تصویری واضح‌تر از درآمد آتی بدون تغییر در سایر تعدیلات حسابداری داشته باشیم.

با این وجود، P/E فوروارد مشکلاتی نیز دارد. به عنوان مثال، ممکن است شرکت‌ها به طور عمد سود را در مقدار کمتری تخمین بزنند تا هنگام اعلام سود سه ماهه بعدی، P/E را کم کنند یا سود را بیشتر بیان کنند و بعد آن ‌را در اعلامیه بعدی سود، تعدیل کنند. علاوه بر این، تحلیلگران خارج از شرکت نیز ممکن است تخمین‌هایی ارائه دهند که با تخمین‌های شرکت متفاوت باشند و باعث ایجاد سردرگمی شوند.

نسبت P/E پسرو

P/E پسرو از آنجا ‌که با تقسیم قیمت فعلی سهام بر سود (EPS) طی ۱۲ ماه قبل به دست می‌آید، به عملکرد گذشته وابسته است. با فرض اینکه شرکت درآمد خود را به طور دقیق گزارش کرده باشد، این معیار به جهت هدفمند بودن، محبوب‌ترین مقیاس P/E است. برخی از سرمایه‌گذاران به دلیل عدم اطمینان به برآورد سود توسط افراد دیگر، ترجیح می‌دهند P/E پسرو را بررسی کنند. اما P/E پسرو نیز دارای نقایصی است از جمله این‌که عملکرد گذشته یک شرکت نمی‌تواند تضمین‌ کننده رفتارهای آینده آن باشد.

سرمایه‌گذاران در عوضِ عملکرد گذشته، روی قدرت سوددهی آینده سرمایه‌گذاری می‌کنند. می‌دانیم قیمت سهام دارای نوسان و تلاطم است. در حالی که EPS  ثابت می‌ماند و این امر نیز خود مشکل دیگری را به وجود می‌آورد. اگر یک اتفاق، قیمت سهام شرکت را به سمت بالا یا پایین تحت تاثیر قرار دهد، P/E پسرو کمتر منعکس کننده این موضوع خواهد بود.

از آنجا که سود به صورت فصلی اعلام می‌شود، نسبت P/E پسرو با تغییرات روزانه قیمت سهام تغییر خواهد کرد. به همین دلیل برخی از سرمایه‌گذاران نسبت P/E فوروارد را ترجیح می‌دهند. در خصوص اینکه آیا P/E بالا بهتر است یا پایین چنانچه نسبت P/E فوروارد از P/E پسرو کمتر باشد، بدین معنی است که تحلیلگران انتظار رشد سود را دارند و اگر نسبت P/E فوروارد از نسبت P/E پسرو بیشتر باشد، بدین معنی است که تحلیلگران انتظار کاهش سود را دارند.

اهمیت P/E

نسبت P/E یکی از با اهمیت‌ترین شاخص‌هایی است که تحلیلگران و سرمایه‌گذاران برای سنجش ارزش سهام از آن استفاده می‌کنند. این نسبت نشان ‌می‌دهد قیمت روز سهام زیر ارزش واقعی یا بالای ارزش واقعی است. به علاوه می‌توان با مقایسه نسبت P/E سهم با نسبت P/E گروه یا نسبت P/E صنعت به اطلاعات ارزشمندی دست یافت.

بطور اساسی، نسبت P/E یعنی اینکه سرمایه‌گذار چقدر حاضر است پول بپردازد تا یک ریال از سود یک شرکت را کسب کند، به همین خاطر به این نسبت، «ضریب قیمت» هم گفته می‌شود.

مثال نسبت P/E

به عنوان مثال «شرکت سرمایه‌گذاری صبا تامین» با نماد «صبا» در تاریخ ۱۳۹۹/۰۶/۱۹ با EPS (TTM) برابر با ۴,۳۸۷ ریال در قیمت پایانی ۳۲,۵۳۷ ریال معامله شد. برای به دست آوردن P/E این سهم کافی است قیمت پایانی را بر سود تقسیم کنیم و به عدد ۷٫۴۲ برسیم. مطابق تصویر زیر این اطلاعات را به سادگی می‌توان از طریق سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران به دست آورد.

نسبت P/E چیست؟

انتظارات سرمایه گذاران

در حالت کلی، یک P/E بالا بیان کننده انتظارات سرمایه‌گذاران در جهت رشد بالاتر سود آتی یک سهم نسبت به سهام مشابه ولی با P/E پایین است. مقدار P/E پایین می‌تواند علامت معامله سهم زیر ارزش واقعی یا بهبود وضعیت سود یک شرکت نسبت به عملکرد گذشته آن باشد. هنگامی که یک شرکت دارای سود نباشد (سود صفر) یا زیان گزارش کند، در هر دو حالت، علامت «N/A» برای P/E نوشته می‌شود، اگرچه رقم P/E منفی نیز در صورت اعلام زیان شرکت، در برخی موارد محاسبه می‌شود.

P/E و بازدهی سود

اگر نسبت P/E را معکوس کنیم، به بازدهی سود خواهیم رسید. بنابراین، بازدهی سود از تقسیم سود هر سهم بر قیمت بازاری سهام به دست می‌آید و به صورت درصد گزارش می‌شود. این نسبت به اندازه نسبت P/E در بین تحلیلگران دارای شهرت نیست. بازدهی سود در ارتباط با نرخ بازگشت سرمایه مفید و قابل استفاده است. از آنجایی که برای سرمایه‌گذاران رشد ارزش سرمایه‌گذاری‌هایشان مهم‌تر از مدت بازگشت سرمایه است، چندان هم عجیب نیست که در موارد بیشتری از نسبت P/E استفاده ‌کنند.

بازدهی سود، هنگامی که شرکت سود صفر یا منفی داشته باشد، می‌تواند معیار مناسبی برای ارزش‌گذاری آن باشد. از آن‌جایی که چنین موردی در بین شرکت‌های با فناوری پیشرفته، رشد بالا یا شرکت‌های نوپا زیاد است، EPS منفی منجر به ایجاد نسبت P/E تعریف نشده خواهد شد. اگر یک شرکت سود منفی داشته باشد، بازدهی سود‌ آن نیز منفی خواهد شد که می‌تواند برای مقایسه و تفسیر، استفاده شود.

نسبت‌ P/E و نسبت PEG

نسبت P/E حتی اگر به صورت فوروارد هم محاسبه شود نمی‌تواند به شما بگوید که آیا P/E مناسبی برای نرخ رشد پیش‌بینی شده شرکت است یا خیر. از این رو تحلیلگران به سراغ نسبت PEG می‌روند.

نسبت «Price to Earnings to Growth | PEG» رابطه بین نسبت P/E و نرخ رشد سود را مشخص می‌کند و جزییات بیشتری را در مورد سهم نسبت به P/E فاش می‌کند. به عبارت دیگر، نسبت PEG به سرمایه‌گذار این اجازه را می‌دهد که قیمت سهام را با توجه سود کنونی و پیش‌بینی شده سهام ارزیابی کند. این نسبت از حاصل تقسیم نسبت P/E پسرو بر نرخ رشد سود (EPS) شرکت به دست می‌آید و بسته به نوع استفاده از سود (پیش‌بینی شده آتی یا گذشته)، به دو نوع «پیشرو» و «پسرو» قابل تعریف خواهد بود.

اگرچه نرخ رشد سود بین بخش‌های مختلف متفاوت است ولی PEG کمتر از ۱ معمولا نشان‌دهنده معامله سهم زیر ارزش واقعی است چراکه قیمت سهام، کمتر از سودِ مورد انتظار سهم است و برعکس، PEG بیشتر از ۱ می‌تواند نشان‌دهنده معامله سهم بالاتر از ارزش واقعی آن باشد چراکه قیمت سهم، بیشتر از سود مورد انتظار سهام خواهد بود.

 P/E مطلق و P/E نسبی

ممکن است تحلیلگران بین نسبت P/E نسبی و مطلق نیز تمایزهایی قائل شوند که در ادامه به توضیح این موارد خواهیم پرداخت.

P/E مطلق

صورت این کسر به طور کلی همان قیمت روز سهام و مخرج نیز ممکن است «سود پیش‌بینی شده TTM» یا سود برآورد شده ۱۲ ماه آتی یا مجموع سود دو فصل قبل با دوفصل آتی باشد. در محاسبه P/E مطلق توجه به این‌که قیمت روز در محاسبات دخیل بوده نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

P/E نسبی

P/E نسبی در واقع P/E مطلق را با یک شاخص یا یک محدوده از P/E‌های گذشته، طی یک دوره خاص مثلا ۱۰ ساله مقایسه می‌کند. این نسبت نشان می‌دهد که پی به ای مطلق به چند درصد از P/Eهای گذشته رسیده است. در این راستا معمولا P/E مطلق با بزرگ‌ترین یا کوچک‌ترین مقدار خودش در گذشته مقایسه می‌شود تا مشخص شود چقدر به کف تاریخی خود نزدیک شده است.

چنانچه مقدار P/E نسبی بیشتر از ۱۰۰٪ باشد، معلوم می‌شود که P/E کنونی از P/E گذشته نیز عبور کرده است و برعکس اگر مقدار P/E نسبی کمتر از ۱۰۰٪ باشد، یعنی P/E کنونی هنوز به P/E گذشته نرسیده است.

P/E صنعت و P/E گروه

براساس تقسیم‌بندی سازمان بورس اوراق بهادار، سهام شرکت‌ها با توجه به نوع فعالیت، در گروه‌های مختلف دسته‌بندی می‌شوند. در این بین ممکن است صنایعی با نوع فعالیت شبیه یا مکمل یکدیگر، با هم در یک گروه جمع شوند. سایت شرکت فناوری مدیریت بورس معمولا برای گروه‌های مختلف، P/E گروه را محاسبه و منتشر می‌کند، ولی تحلیلگران ممکن است برای صنایع یا زیرگروه‌های همان گروه نیز این رقم را محاسبه کنند و مورد استفاده قرار دهند. به عنوان مثال، می‌توان به زیرگروه قطعه سازها در گروه خودرو و ساخت قطعات اشاره کرد.

صنایع مختلف محدوده‌های P/E متفاوتی دارند که در آن گروه ممکن است عادی بنظر برسد. برای مثال، P/E گروه محصولات شیمیایی برابر ۱۹٫۲ است درحالیکه برای گروه بانکها و موسسات اعتباری، این عدد برابر ۶۰٫۳ ذکر می‌شود و این موضوع بدلیل تفاوت در زمینه فعالیت و فاکتورهای بنیادی دیگر است و دلیل بر برتری یک صنعت نسبت به دیگری نیست.

محدودیت های نسبت P/E

همانند سایر ابزارهای ارزش‌گذاری سهام نسبت P/E نیز کاستی‌های مهمی دارد و به این باور غلط که تنها با یک ابزار تحلیل می‌توان تصمیم به سرمایه‌گذاری گرفت خط بطلان می‌کشد. شرکت‌هایی که سودشان صفر یا منفی گزارش شده است، برای محاسبه P/E چالش جدی را بوجود می‌آورند. نظرات مختلفی در این موارد وجود دارد و برخی قائل به P/E منفی و برخی آن را صفر در نظر می‌گیرند اما عمده تحلیلگران در این موارد، P/E را غیر قابل تفسیر (N/A) فرض می‌کنند.

یکی از اصلی‌ترین محدودیت‌های نسبت P/E هنگام مقایسه این نسبت برای دو شرکت مختلف خود را نشان می‌دهد. ارزش و نرخ رشد شرکت‌ها در بخش‌های مختلف با توجه به زمینه فعالیت و زمان متفاوت کسب سود ممکن است از هم متفاوت باشد.

برای برطرف کردن این مشکل، نسبت P/E شرکت تنها باید برای مقایسه با سایر شرکت‌های هم گروه مورد استفاده قرار گیرد. به عنوان مثال، مقایسه دو شرکت یکی در گروه ارتباطات و دیگری در گروه مواد شیمیایی با استفاده از نسبت P/E ممکن است به نتیجه و تصمیم‌گیری غلط در این باره منجر شود.

سایر ملاحظات P/E

P/E یک شرکت، در مقام مقایسه با P/E سایر شرکت‌های هم‌گروه، بسیار معنی‌دار‌تر است. برای مثال، ممکن است P/E یک شرکت در گروه «انبوه‌سازی، املاک و مستغلات» بسیار بالا باشد و این تصور ایجاد شود که این سهم، ارزنده نیست، ولی با توجه به P/E بالای کل این گروه می‌توان به غلط بودن این فرضیه پی برد.

بعلاوه، از آنجا که بدهی یک شرکت بر قیمت سهام و درآمد شرکت تأثیر می‌گذارد، به صورت اهرمی می‌تواند نسبت P/E را نیز منحرف کند. به عنوان مثال، فرض کنید دو شرکت مشابه وجود دارند که صرفا از نظر بدهی باهم اختلاف دارند. هرکدام که بدهی بیشتری دارند احتمالاً مقدار P/E کمتری نیز داشته باشند. با این وجود، اگر وضعیت تجارت مساعد باشد، شرکتی که بدهی بیشتری دارد، به دلیل ریسک‌هایی که متحمل شده است، می‌تواند درآمد بیشتری را به خود ببیند.

دیگر محدودیت مهم نسبت P/E مشکلی است که در محاسبه خود فرمول P/E وجود دارد. ارائه دقیق و بی‌طرفانه نسبت P/E به ورودی‌های دقیق قیمت بازار سهام و برآورد دقیق سود هر سهم متکی است. بازار از طریق داد و ستد پیوسته خود، قیمت سهام را تعیین می‌کند و این قیمت‌ها از طیف وسیعی از منابع معتبر در دسترس هستند. درحالیکه منبع کسب اطلاعات سود در نهایت خود شرکت است، جایی که براحتی می‌توان این اطلاعات را دستکاری کرد، با این وجود، تحلیلگران و سرمایه‌گذاران برای ارائه اطلاعات دقیق به مسئولین شرکت اعتماد می‌کنند. در صورت از بین رفتن این اعتماد، سهام ریسک بیشتری خواهد داشت و بنابراین، ارزش کمتری دارد.

برای کاهش ریسک اطلاعات غلط، نسبت P/E توسط تحلیلگران به دقت زیر نظر قرار می‌گیرد. اگر شرکت قصد داشته باشد اعداد را به منظور بهتر جلوه دادن خود دستکاری کند و در نتیجه، سرمایه‌گذاران را فریب دهد، این شرکت باید سخت تلاش کند تا مطمئن شود که تمام معیارها به صورت منسجم دستکاری شده، که انجام آن دشوار است. به همین دلیل، نسبت P/E همچنان یکی از مهمترین نکات برای تجزیه و تحلیل یک شرکت به شمار می‌آید، اما نباید هیچ‌گاه به تنهایی مورد استفاده قرار بگیرد.

تماس و واتس آپ اکسپرت سفارشی: ۰۷۷۳۳۴۳۳۲۱۱ – ۰۹۹۲۹۱۶۹۳۰۷

برچسب ها: سفارش ساخت ربات فارکس و ساخت ربات معامله گر بورس و ساخت ربات معاملاتی و طراحی ربات تریدر و ربات فارکس رایگان و برنامه نویسی ربات فارکس و آموزش ساخت اکسپرت فارکس و ساخت ربات معامله گر با پایتون و دانلود ربات معامله گر فارکس و خرید ربات تریدر فارکس و ربات فارکس خودکار و ربات معامله گر بورس رایگان و آموزش ساخت ربات معامله گر فارکس و دانلود ربات معامله گر بورس ایران و ربات معامله گر آلپاری و ربات فارکس برای اندروید و طراحی ربات متاتریدر و برنامه نویسی ربات متاتریدر و طراحی ربات فارکس و برنامه نویسی ربات فارکس