- فرآیند پذیره‌نویسی چگونه انجام می‌شود؟
- اعلامیه پذیره‌نویسی باید شامل چه مواردی باشد؟
- پذیره‌نویسی چه تفاوتی با عرضه اولیه دارد؟
پذیره‌نویسی چیست و فرآیند آن چگونه است؟ پذیره‌نویسی به عنوان یکی از مهم‌ترین مفاهیم بازار سرمایه، به معنای فرآیند خرید اوراق بهادار از ناشر یا نماینده قانونی او و پرداخت یا تعهد پرداخت وجه کامل آن طبق قرارداد است. مفهوم پذیره‌نویسی عمدتاً بسیار نزدیک به مفهوم عرضه اولیه در بازار سرمایه است. به منظور آشنایی کامل با این مفاهیم پیشنهاد میکنیم مقاله آموزش بورس را در وبسایت ره‌آورد مطالعه نمایید.
برچسب ها: ربات آربیتراژ و ربات آربیتراژ قطعا سودده و ثبت نام ربات آربیتراژ و سفارش ساخت ربات فارکس و ساخت ربات معامله گر بورس و ساخت ربات معاملاتی و طراحی ربات تریدر و ربات فارکس رایگان و برنامه نویسی ربات فارکس و آموزش ساخت اکسپرت فارکس و ساخت ربات معامله گر با پایتون و دانلود ربات معامله گر فارکس و خرید ربات تریدر فارکس و ربات فارکس خودکار و ربات معامله گر بورس رایگان و آموزش ساخت ربات معامله گر فارکس و دانلود ربات معامله گر بورس ایران و ربات معامله گر آلپاری و ربات فارکس برای اندروید و ربات سود ده فارکس و ربات سود ده بورس ایران و اکسپرت سود ده فارکس و اکسپرت سود ده بورس ایران
تعریف پذیره‌نویسی چیست؟
پذیره‌نویسی در لغت‌نامه دهخدا این‌طور تعریف شده‌است : نوشتن و امضاکردن نوشته‌ای برای تعهد انجام کاری. با همین تعریف می‌توان گفت : پذیره‌نویسی تعهد انجام کاری است که فرد با امضای سند، آن را به بقیه اعلام می‌کند. از منظر قانون تجارت، پذیره‌نویسی فرآیندی است که طی آن، در هنگام تأسیس یک شرکت، سرمایه‌گذاران اوراق بهادار آن شرکت را از ناشر یا نماینده قانونی وی خریداری کرده و متعهد می‌شوند که بخشی از سرمایه آن شرکت را تأمین کنند.
پذیره‌نویسی دو اصل اساسی دارد که عبارتند از : ۱- اعلام تعهد از طریق امضا ۲- پرداخت وجه. شرکت‌های سهامی دارای مجوز فعالیت در بورس، در مرحله تأمین سرمایه اولیه، می‌توانند بخشی از منابع مالی خود را از طریق پذیره‌نویسی تأمین کنند. این کار به هموار شدن راه تأسیس شرکت و افرادی که تمایل دارند سرمایه‌گذار شوند، کمک می‌کند. از طریق پذیره‌نویسی، بجز مؤسسان شرکت، افراد دیگری نیز متعهد می‌شوند که به‌اندازه تعهدی که امضا کرده‌اند، منابع مالی شرکت را تأمین کنند.
پذیره‌نویسی به چه روش‌هایی انجام می‌شود؟
پذیره‌نویسی به دو روش انجام می‌شود که عبارت است از :
۱. پذیره‌نویسی به روش تعهد پذیره‌نویسی
در این روش، فردی به‌عنوان متعهد معرفی می‌شود. وظیفه این شخص این است که در صورت به‌فروش نرفتن کلیه اوراق بهادار در مهلت ثبت‌نام، باقیمانده را از ناشر یا نماینده قانونی او خریداری کند. متعهد، فردی جدا از سرمایه‌گذار و خریدار است که به او کارگزار هم می‌گویند.
در ابتدا، کارگزار قیمت سهام شرکت را کارشناسی کرده و ارزش هر سهم را تعیین می‌کند. سپس، شرکت متقاضی را جهت عرضه عمومی معرفی می‌کند. کارگزار باید با ثبت سند به سازمان بورس تعهد دهد درصورتی‌که تمام اوراق به فروش نرسید، او مبلغ را تأمین کرده و تمام سهام باقیمانده را خریداری می‌کند.
مزایای روش تعهد پذیره‌نویسی
- مشخص شدن قیمت واقعی سهام به دلیل کارشناسی
- جلوگیری از سفته‌بازی قیمت کاذب
- کاهش ریسک سرمایه‌گذاری
- حذف کامل واسطه‌ها
۲. پذیره‌نویسی به روش بهترین کوشش
در پذیره‌نویسی به روش بهترین کوشش، طرف یا شرکت تأمین سرمایه هیچ تعهدی برای خرید اوراق فروش‌نرفته ندارد. بلکه بهترین کوشش خود را جهت به‌فروش رساندن اوراق انجام می‌دهد. در این روش، ممکن است لزوماً همه اوراق به فروش نرسد.
مهلت پذیره‌نویسی چقدر است؟
سازمان بورس و اوراق بهادار تعیین‌کننده مهلت پذیره‌نویسی است و این مهلت معمولاً بیشتر از ۳۰ روز نیست. با این حال، در صورتی که مؤسسان و ناشران اوراق، خواهان تمدید مهلت پذیره‌نویسی باشند، باید دلایل مستدل به سازمان بورس ارائه کنند و در هر دو مرحله، نتایج توزیع و فروش اوراق به اطلاع سازمان برسد.
دلیل این مهلت، حمایت از سرمایه‌گذاران است. با این روش، سرمایه‌ها در بانک نمی‌ماند و بلافاصله پس از تکمیل فرآیند عرضه عمومی، استفاده از وجوه دریافتی توسط سازمان، بلامانع است. در شرایطی که فرآیند عرضه عمومی تکمیل نشود، ظرف مدت ۱۵ روز وجوه دریافتی باید به سرمایه‌گذاران بازگردانده شود.
فرآیند پذیره‌نویسی چگونه است؟
فرآیند پذیره‌نویسی در دو مرحله انجام می‌شود :
- طرح اعلامیه پذیره‌نویسی
- نحوه پذیره‌نویسی
طرح اعلامیه پذیره‌نویسی
ابتدا باید طرح پذیره‌نویسی تهیه و به امضای همه مؤسسان شرکت برسد. سپس، طرح باید به همراه اظهارنامه و اساسنامه شرکت به اداره ثبت شرکت‌ها تحویل شود. در اداره ثبت، طرح بررسی شده و مدارک با قانون تجارت تطبیق داده می‌شوند. در صورت گذر از این مرحله، مجوز انتشار طرح اعلامیه پذیره‌نویسی شرکت صادر می‌شود. بعد از صدور مجوز، اعلامیه با ذکر نحوه پذیره‌نویسی، مدارک موردنیاز و معرفی بانک از طریق روزنامه‌های کثیرالانتشار به اطلاع عموم مردم می‌رسد.
اعلامیه پذیره‌نویسی باید شامل چه مواردی باشد؟
- نام و نوع فعالیت شرکت متقاضی
- نشانی شعبه مرکزی (درصورتی‌که شرکت دارای شعب دیگری نیز باشد)
- مدت‌زمان ثبت شرکت
- اطلاعات هویتی، سوابق، درج مختصری از تجارب و تحصیلات مؤسسان
- مبلغ دقیق سرمایه شرکت اعم از نقدی و غیرنقدی (برای سرمایه غیرنقدی باید توصیف مقدار کمی و کیفی صورت گیرد تا ارزش سرمایه غیرنقدی به‌خوبی مشخص شود)
- در صورت درنظرگرفتن مزایا برای مؤسسان، باید به طور دقیق مقدار و کیفیت آن توضیح داده شود.
- اعلام مقدار سرمایه مؤسسان اعم از تعهد و پرداخت‌شده
- ذکر هزینه‌های صرف‌شده توسط مؤسسان تا به آن لحظه
- درصورتی‌که نوع فعالیت شرکت نیازمند مجوز از مرجعی خاص باشد، مشخصات آن مجوز باید ذکر شود.
- اعلام حداقل تعداد سهام پذیره‌نویسی و حداقل مبلغی که باید در مرحله اول پرداخت شود (از ٪۳۵ مبلغ تعهدشده نباید کمتر باشد)
- اعلام مشخصات بانک و شماره حساب
- تعیین مهلت پذیره‌نویسی
- اعلام تسلیم اظهارنامه و اساسنامه به اداره ثبت شرکت‌ها (عموم مردم می‌توانند با مراجعه این اداره، اساسنامه و اظهارنامه را مطالعه کنند)
- ذکر نام روزنامه کثیرالانتشاری که آگهی و اعلامیه‌های مربوط به شرکت را منتشر می‌کند.
- چگونگی تخصیص اوراق بهادار شرکت به پذیره‌نویسان
به عنوان مثال، اعلامیه پذیره‌نویسی باشگاه ورزشی استقلال که در روزنامه رسمی منتشرشده،
نحوه پذیره‌نویسی
پذیره‌نویس پس از امضای برگه تعهد سهم، می‌بایست مبلغی را به شماره حساب اعلام‌شده واریز کرده و رسید دریافت کند. لزومی ندارد که کل مبلغ یکجا پرداخت شود. اما پرداختی او نباید کمتر از ٪۳۵ مبلغ تعهد شده‌اش باشد. برگه تعهد سهم شامل دو نسخه است. یک نسخه همراه با رسید و مهر بانک پس از امضای پذیره‌نویس به وی تسلیم می‌شود و نسخه دیگر نزد بانک می‌ماند.
تعداد و ویژگی پذیره‌نویسان
هیئت‌مدیره شرکت‌های سهامی عام باید حداقل از ۵ نفر تشکیل شده باشد. اما در قانون، حداکثری برای تعداد شرکا وجود نداشته و سهامداران می‌توانند چندین هزار نفر باشند و هیچ محدودیتی در این خصوص وجود ندارد. باتوجه‌به اینکه پذیره‌نویسی عملی تجاری محسوب نمی‌شود، یک شرکت تازه‌تأسیس هم می‌تواند در این فرایند شرکت کند و فرقی نمی‌کند شخص حقیقی این کار را انجام می‌دهد یا شخص حقوقی. اشخاص برای پذیره‌نویسی به حق تجارت نیازمند نیستند.
ورقه تعهد سهم چیست و شامل چه مواردی می‌شود؟
برگه تعهد سهم شامل دو نسخه است. یک نسخه همراه با رسید و مُهر بانک پس از امضای پذیره‌نویس به وی تسلیم می‌شود و نسخه دیگر، نزد بانک باقی می‌ماند.
برگه تعهد پذیره‌نویسی شامل اطلاعات زیر است :
- موضوع و فعالیت شرکت به همراه اطلاعات ثبتی
- شماره و تاریخ صدور اجازه انتشار پذیره‌نویسی از مرجع
- تعداد سهام مورد تعهد پذیره‌نویس
- مبلغ قابل پرداخت در هنگام پذیره‌نویسی
- اطلاعات هویتی پذیره‌نویس
- اطلاعات بانک و شماره‌حساب
- چگونگی پرداخت مابقی مبلغ بر اساس مقررات اساسنامه توسط پذیره‌نویس
پس از اتمام پذیره‌نویسی چه مراحلی طی می‌شود؟
پس از اتمام پذیره‌نویسی لازم است ۴ مرحله زیر طی شود :
کسب مجوزهای لازم جهت تأسیس شرکت
در این مرحله، شرکت هنوز تأسیس نشده و برای آغاز به کار خود، نیازمند اخذ مجوزهایی از مراجع مربوطه است. پس از اتمام پذیره‌نویسی، مؤسسان باید این مجوزها را کسب کنند.
دعوت از پذیره‌نویسان جهت شرکت در مجمع‌عمومی
مؤسسان شرکت با درج آگهی در روزنامه کثیرالانتشاری که در طرح پذیره‌نویسی آن را معرفی کرده‌اند، پذیره‌نویسان به را شرکت در مجمع‌عمومی دعوت می‌کنند. باتوجه به اینکه مؤسسان حداقل ٪۲۰ از سهام شرکت را تأمین می‌کنند، درصورتی‌که در جلسه اول، تعداد حضار به حدنصاب (نیمی از صاحبان سهام) نرسد، جلسه تشکیل نمی‌شود.
مؤسسان باید دوباره روند آگهی دعوت به مجمع را تکرار کنند و توضیح دهند چرا جلسه اول تشکیل نشده‌است. در جلسه دوم حضور یک سوم صاحبان سهام الزامی است و اگر این بار نیز تعداد حاضرین در جلسه به حدنصاب نرسد، مؤسسین، می‌بایست تأسیس شرکت را متوقف کنند.
تشکیل مجمع‌عمومی و تصویب اساسنامه و طرح‌های شرکت
در مجمع‌عمومی کلیه سهام شرکت احراز پذیره‌نویسی شده و مبالغ آن پرداخت می‌شود. بازرسان و مدیران شرکت در این مجمع از طریق رأی‌گیری انتخاب می‌شوند. همچنین، یک روزنامه کثیرالانتشار جهت ثبت آگهی‌های شرکت انتخاب می‌شود. طرح‌ها و اساسنامه شرکت مورد نقد و بررسی قرار می‌گیرد و در نهایت، همه موارد به رأی گذاشته می‌شود. هر موردی با کسب دو سوم آراء حاضر در مجمع، تصویب خواهدشد.
تأسیس شرکت
در نهایت، پس از طی مراحل یادشده، شرکت تأسیس می‌شود.
پذیره‌نویسی عمومی حق تقدم استفاده‌نشده چگونه است؟
برای بسیاری از سرمایه‌گذاران این سوال پیش می‌آید که چطور باید حق تقدم سهام را خریداری کنند. برخی دیگر نیز بدون اینکه بدانند سهام حق تقدم قابلیت فروش ندارد، آن را خریداری کرده و بعد از خرید، نمی‌دانند با آن چه کار کنند. به این دلیل، ابتدا به تعریف حق تقدم و حق تقدم استفاده‌نشده می‌پردازیم.
تعریف حق تقدم و حق تقدم استفاده‌نشده
حق تقدم: به‌منظور حفظ منافع سهامداران فعلی شرکت، قانونی وضع شده که بر اساس قانون تجارت، در صورتی که یک شرکت اقدام به افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و صرف سهام کند، سهام جدیدی برای فروش منتشر می‌شود. سهامداران فعلی در خرید این سهام جدید، اولویت دارند که به این اولویت در خرید سهام نسبت به سهامداران جدید، حق تقدم خرید سهام گفته می‌شود.
حق تقدم استفاده‌نشده: اگر شخصی فرم شرکت در افزایش سرمایه را تکمیل نکند و حق تقدم خود را در مدت‌زمان تعیین‌شده نفروشد، به این حق تقدم، حق تقدم استفاده‌نشده می‌گویند که شرکت، حق تقدم استفاده‌نشده را به روش حراج و از طریق آگهی‌ها می‌فروشد و مبلغ کارمزد فروش را از آن مبلغ کم کرده و باقیمانده آن را به حساب سهامداران واریز می‌کند.
نحوه پذیره‌نویسی حق تقدم‌های استفاده‌نشده چگونه است؟
ناظر بازار روز یا روزهایی را مقرر می‌کند تا طی این روزها حق تقدم‌های استفاده نشده به صورت عمومی به فروش برسد و در طول این مدت، نماد حق تقدم باز است. برای خرید حق تقدم استفاده‌نشده در حراج، باید علاوه بر قیمت حق تقدم، مبلغ ۱۰۰ تومان را هم در هنگام خرید پرداخت کنید. افرادی که از سامانه آنلاین برای خرید و فروش سهام استفاده می‌کنند، هنگام خرید، به شکل خودکار قیمت حق تقدم همراه با ۱۰۰ تومان واریزی، محاسبه شده و از حسابشان کسر خواهدشد.
به‌عبارت دیگر، وقتی تعدادی حق تقدم حراج‌شده در قیمت مثلا ۶۰ تومان را می‌خرید، سیستم معاملاتی، مبلغ ۱۶۰ تومان را به ازای هر حق‌تقدم از حساب شما کسر کرده و دستور خرید را وارد سیستم معاملاتی می‌کند. همچنین، در دوره حراج، وقتی حق‌تقدم خریداری می‌شود، امکان فروش مجدد آن وجود نداشته و باید منتظر ماند تا پس از ثبت افزایش سرمایه، به سهم تبدیل شود. کسانی هم که دستور خرید حق‌تقدم استفاده‌نشده به کارگزار می‌دهند، باید علاوه بر قیمت حق تقدم، ۱۰۰ تومان واریزی هم در حسابشان نزد کارگزار موجود باشد تا خرید انجام شود.
سال‌ها پیش که سیستم معاملاتی آنلاین و سازوکار خودکار کسر ۱۰۰ تومان واریزی وجود نداشت، مواردی پیش می‌آمد که فردی از طریق کارگزاری، حق تقدم استفاده‌نشده را خریداری می‌کرد؛ اما نمی‌توانست در موعد مقرر که پایان زمان حراج بود، ۱۰۰ تومان واریزی را پرداخت کند و در نتیجه، مشکلاتی را برای کارگزاری ایجاد می‌کرد. اما چند سال است که ۱۰۰ تومان واریزی در همان روز و در لحظه خرید، دریافت و به حساب سپرده‌گذاری منظور می‌شود.
پذیره‌نویسی چه فرقی با عرضه اولیه دارد؟
عرضه اولیه و پذیره‌نویسی دو مفهوم متفاوت هستند که معمولاً افراد تازه‌وارد به بازار سهام این دو را با هم اشتباه می‌گیرند. با توجه به اینکه انتخاب هر یک از این دو روش، مسیر اقتصادی متفاوتی را پیش‌روی سهامداران می‌گذارد، لازم است که تفاوت‌های آنها را بررسی کنیم.
عرضه اولیه یعنی شرکتی برای اولین بار سهام خود را وارد بازار کرده است و این به معنای تازه‌تأسیس بودن شرکت نیست. اغلب شرکت‌ها ۵ تا ۱۰ درصد از سهام خود را وارد بازار بورس می‌کنند و در حدود ۳۰ تا ۱۰۰ درصد سوددهی خواهندداشت.
عرضه اولیه برای شرکت‌ها مزایایی چون تأمین مالی جذب سرمایه، شفافیت مالی و شهرت شرکت را در پی خواهدداشت. در عرضه اولیه، از روش بوک بیلدینگ (Book Building) برای ثبت سفارش استفاده می‌شود. در این روش، اولویت با قیمت بالاتر است نه کسی که زودتر ثبت سفارش کرده‌است.
اما تفاوت عرضه اولیه و پذیره‌نویسی عبارت است از :
قیمت سفارش : در پذیره‌نویسی، قیمت سهام ثابت و مشخص است (۱۰۰۰ ریال به‌ازای هر سهم). اما در عرضه اولیه، محدوده قیمتی تعریف شده و متقاضیان در این بازه سفارش خود را ثبت می‌کنند.
نوع فعالیت شرکت : در پذیره‌نویسی شرکت در حال تأسیس است و مؤسسان در حال جذب سرمایه اولیه. اما در عرضه اولیه، شرکت قبلاً تأسیس شده و فعالیت داشته‌‍‌است و صرفاً سهام آن برای اولین بار در بورس یا فرابورس عرضه شده‌است.
مهلت ثبت سفارش : در پذیره‌نویسی، مهلت ثبت سفارش ۱ ماه است، اما در عرضه اولیه، ۱ روز معاملاتی است.
بازگشایی نماد : پذیره‌نویسی فرآیندی پیش از تأسیس شرکت است و بازگشایی نماد پس از آن به اخذ مجوزهای لازم جهت تأسیس شرکت بستگی دارد و ممکن است دریافت این مجوزها تا چند ماه طول بکشد. درحالی‌که نماد عرضه اولیه با آغاز روز معاملاتی بعد، بازگشایی می‌شود.
جمع‌بندی
پذیره‌نویسی اقدامی جهت تأمین سرمایه اولیه شرکت‌های سهامی جدید و نوپا است. با حضور و تعهد پذیره‌نویس در بازار سرمایه، این شرکت‌ها قدرت و حضورشان تا حد زیادی تضمین خواهدشد. با شرکت در فرآیند پذیره‌نویسی، افراد در شرکتی سرمایه‌گذاری می‌کنند که هنوز تأسیس نشده‌است؛ به همین دلیل، ممکن است تا پایان پذیره‌نویسی و تأسیس شرکت، چندین ماه سپری شود. لذا در نظر داشته باشید که این یک سرمایه‌گذاری بلندمدت بوده و نیازمند صبر و حوصله است.
دیدگاه‌ها (0)